Disclaimer

De bijdragen aan het maatschappelijke debat, zoals op dit blog gepubliceerd, zijn bedoeld als ondersteuning van het recht op vrije meningsuiting. Mocht u desondanks in uw eer of goede naam aangetast worden, of nog erger dat u door deze teksten gekwetst wordt, lees dan eerst even de bijgaande disclaimer.

Tuesday, September 08, 2009

Angst, Vernedering en Hoop

Door Keesjemaduraatje

De Franse filosoof Dominique Moisi geeft in zijn boek "The geopolitics of emotions" (Nederlandse vertaling) een geheel nieuwe kijk op de globalisering. Hij verklaart de verschillen tussen De VS, Europa, Arabië en Azië uit emoties. Tot nog toe worden de verschillen tussen continenten en politieke systemen nog uit economische en uitbuitingsfactoren verklaard. Moisi verklaart de verschillen uit emoties van hoop, angst en vernedering.

DegeestoverwintDe Verenigde Staten en Europa zijn vooral bang voor verlies van identiteit en bang voor "het vreemde". De moslim- en Arabische wereld voelt zich vooral vernederd, doordat hen de toegang tot de globalisering wordt ontzegd. China, India en de rest van Azië worden in hoofdzaak door een emotie van hoop geleid. Hoop op een betere toekomst.

Angst, vernedering en hoop
Eigenlijk laait hier de oude discussie over "Geest" en "Materie" weer op.  Wat drijft de mens en in het verlengde daarvan groepen, samenlevingen en landen? Welke kracht deed bijvoorbeeld Lech Walenza van Solidarnosc in Polen besluiten in opstand te komen en de communistische heerschappij te trotseren? Was het zijn Rooms-Katholieke geloof of waren de historisch-materialistische verhoudingen dusdanig veranderd en gegroeid, dat een opstand economisch onafwendbaar was?

Wij mochten vroeger op de universiteit absoluut geen werkstukken schrijven waaruit ook maar enigzins zou blijken dat culturele of immateriele factor een rol van wereldbetekenis zouden kunnen spelen. Het waren de "articulatie van productiemiddelen" die bij alle maatschappelijke processen een dominante rol hebben te spelen.

Ik ben dus blij dat Dominique Moisi de globalisering en de ontwikkeling van de continenten in een niet-materieel perspectief onderzoekt. Volgens mij heeft het denken, de geest, en hoe mensen zich voelen een meer bepalende invloed op historische ontwikkelingen dat de economische. Hoe is het anders te verklaren dat Zuid-Korea en Japan na de Tweede wereldoorlog een grote economische vooruitgang hebben geboekt, terwijl andere landen achter zijn gebleven? Hoe is het mogelijk dat een klein zwak land als Vietnam een grote supermacht als de VS kan verslaan? Dat is economisch helemaal niet te verklaren. Dat is wel te verklaren door een enorme geestelijke kracht van ideëen.

HoerMaar nu heb ik het nog even ideëen, terwijl Dominique Moisi zelfs nog een stapje verder gaat. Hij schrijft over emoties. Emoties hoeven niet altijd uit rationele gedachten afgeleid te zijn. Emoties gaan nog veel dieper en kunnen ook irrationeel zijn. Als we de teneergang van Europa en de Verenigde Staten gaan verklaren uit gevoelens van angst voor het onbekende, dan komen we meer in het psychologische domein uit. Dan gaan we al gauw over fobiën praten en over neurotische storingen. Islamofobie, homofobie, etnofobie. 

De vraag die nu gesteld moet worden is, of de emoties van angst voor de islam en de Arabaische dictaturen, die in Europa en de Verenigde staten leven, wel werkelijk zo irrationeel zijn. Hebben wij werkelijk reden om bang voor de islam te zijn? Zo ja, dan is het niet terecht om over emoties en fobieën te spreken. Zo nee, dan is er sprake van een irrationele angst en dus emoties.

10 comments:

Wim Nusselder said...

Interessant.
Volgens de samenvatting gaat het boek over 'the emotional impact of globalization', waarbij de globalisering dus de verklarende factor is.
Dus pas als je het over de verklarende factoren van die globalisering gaat hebben (materieel of immaterieel?) is de filosofische strijd tussen materialisme en idealisme aan de orde.

keesjemaduraatje said...

Lees nu eerst dat boek eens Nuss, dan mag je daarna meepraten.

keesjemaduraatje said...

"Om de wereld te kunnen verklaren zijn het niet de economische belangen maar de passies of emoties die de doorslag geven"

Wim Nusselder said...

Hoi Kees,

Ik schrijf liever dan dikke boeken te lezen.
Is de samenvatting fout of heb je dat citaat uit z'n verband gerukt?

Groetjes,

Wim

Ge said...

Wat je probeert is je islamofobie te rechtvaardigen omdat jij je emoties niet de baas bent.

Marrtien Pennings (Kassander, Leo Sar) said...

Maar Kees toch! Veertienhonderd jaar islamitische geschiedenis plus een wereldwijde actuele werkelijkheid van de islam bewijzen toch de gelijkstelling islam = vrede, geluk, humaniteit, barmhartigheid, Verlichting, redelijkheid, vrouwvriendelijkheid, homo-vriendelijkheid, vooruitgang en nog eens vooruitgang, productiviteit en nog eens productiviteit, Nobelprijzen en nog eens Nobelprijzen . . . . . moet ik doorgaan?

Weet je wie eng zijn? Boze Blanke Mannen die de Gods Eigen Geloof besmeuren met lasterpraat. Wist je - en dat is toch tekenend! - dat ook Allah zelf in het Mohammedanisme gelooft? Wat wil je nou nog meer voor bewijs?

Marrtien Pennings (Kassander, Leo Sar) said...

Ik lees in die boekaaankondiging waarnaar je verwijst, Kees, het volgende:

"For Muslims and Arabs, the combination of historical grievances, exclusion from the economic boon of globalization ( . . .)"

Hoeveel jaar stroomt de Arabisch-islamitische wereld nou eigenlijk al vol oliedollars? En dat noem je dan "exclusion"?
Ze hebben godverdomme zichzelf buitengesloten door hun wrede, lamlendige parasitaire, genotzuchtige, huichelachtige en achterlijke "cultuur". Ze zwemmen in het geld en het enige wat ze doen is "demografisch exploderen" terwijl ze, als ze een papieren vliegtuigje moeten vouwen, een Westerse ingenieur nodig hebben. "Historical grievances": ook zo'n mooie. Breek me de bek niet nóg verder open.

keesjemaduraatje said...

@Martien: nu breng je al weer keiharde economische feiten, terwijl dit boek erover gaat hoe ze zich VOELEN.

Painted Bird said...

'Ze hebben godverdomme zichzelf buitengesloten door hun wrede, lamlendige parasitaire, genotzuchtige, huichelachtige en achterlijke "cultuur". Ze zwemmen in het geld en het enige wat ze doen is "demografisch exploderen" terwijl ze, als ze een papieren vliegtuigje moeten vouwen, een Westerse ingenieur nodig hebben. "Historical grievances": ook zo'n mooie. Breek me de bek niet nóg verder open.'

En zo voelt Martien. Gaat het toch over?

'De Verenigde Staten en Europa zijn vooral bang voor verlies van identiteit en bang voor "het vreemde".'

aad said...

Willem Schinkel schrijft hier heel leuk over
'sociale hypochondrie' -met verklarende woordenlijst